''Madame Bovary'' Gustave Flaubert- streszczenie i motywy na maturę

Zarys tła:

Madame Bovary została napisana przez francuskiego pisarza w 1857 roku. Flaubert głęboko wchodzi tu w psychologię postaci ukazując czynniki, które ją ukształtowały, a także los kobiety w XIX wieku i małomiasteczkowe zepsucie kryjące się za piękną fasadą. To wszystko udaje mu się osiągnąć przez niezwykle drobiazgowy opis, dbałość o najmniejsze szczegóły. Flaubert'a interesowały kobiety łamiące normy, pożądanie i psychika ludzka. Możliwe, iż w opisie Pani Bovary inspirował się kilkoma zasłyszanymi historiami prawdziwych tragedii wywołanych niewiernością żon, ale nie jest to potrwierdzone. Z jego listów wiemy jak traktował tą powieść – miała to być uporządkowana, geometryczna wręcz całość, w której autor jest niedostrzegalny. Był perfekcjonistą, który mógł tygodniami siedzieć nad jednym akapitem książki, by później... przekreślić go i całkowicie usunąć. Czy udało mu się osiągnąć ideał? Nie wiemy, ale to możliwe, bowiem znane są jego słowa: ,,Madame Bovary to ja''. [miał tu na myśli prawdopodobnie całą powieść, a nie tylko główną bohaterkę] Współcześni krytykowali ją jako niemoralną, a Kościół zapisał w kodeksie ksiąg zakazanych (index librorum prohibitum).

Spis treści:

Część I

1. Poznajemy Karola Bovary:

• przybywa on jako nowy uczeń do szkoły i od razu daje się poznać jako ciche, niepewne siebie dziecko,

• Zarysowuje się nam historię chłopca:

• jego ojciec był chirurgiem wojskowym, a matka była nadopiekuńcza i dominująca,

• matka uparła się, by kształcić chłopca, więc wysłano go do gimnazjum,

• udało mu się skończyć szkołę,

• na studiach medycznych po raz pierwszy poznał wolność, zbytnio się w niej zatracił i nie udało mu się za pierwszym razem zdać wszystkich egzaminów,

• ostatecznie jednak ukończył szkołę,

• już jako lekarz powrócił do domu,

• matka wybrała mu żonę, starą wdowę Dubuc,

• ich małżeństwo nie było udane, starsza kobieta była równie dominująca jak matka Karola i para nie kochała się,

2. Karol poznaje Emmę:

• pewnej nocy zostaje wezwany do pana Rauault, który złamał nogę,

• lekarz poznaje jego piękną córkę – Emmę,

• sam nie rozumie czemu, ale od tego czasu bardzo chętnie odwiedza dom pana Rauault,

• żona dowiaduje się tego i mu zabrania,

• kobieta umiera,

• Karolowi jest smutno, ale ten smutek szybko przemija, gdy wracają jego wyprawy na wieś,

• mężczyzna zakochuje się w pięknej kobiecie i biorą ślub,

3. Początki pożycia małżeńskiego:

• Karol czuje się wniebowzięty, uwielbia swoją młodą żonę, ma więcej swobód, a każde zachowanie kobiety uważa za przejaw dobrej woli i mądrości,

• Emma zaś jest nieszczęśliwa, zdawało jej się, że miłość przyjdzie wraz ze wspólnym życiem, ale tak się nie stało,

• Jako mała dziewczynka została oddana do zakonu,

• Tam nauczyła się egzaltacji religijnej, graniczącej u niej z obsesją oraz czytała romanse, które sprawiły, że poszukiwała niedoścignionego ideału miłości,

• Rozczarowana nie dawała tego po sobie poznać spełniając obowiązki pani domu,

• Uciekała w marzenia o idealnym kochanku, Paryżu (który idealizowała) i romantycznych historiach, które czytywała,

• Nudę przerywa bal u markiza d'Andervillers,

• To spełnienie marzeń Emmy- przepych, blichtr, francuska arystokracja oraz sam markiz,

• Emmie wydaje się, że mężczyzna jest nią zainteresowany, że to ten idealny kochanek, który wyrwie ją z prozy życia,

• To jednak platoniczne uczucie, które nigdy nie odnajduje ujścia,

• Bal się kończy, a Emma wraca do prozy życia,

• Zaczyna chorować na nerwy,

• Karol chce pomóc ukochanej, ktoś radzi mu, by przenieśli się do mniejszego miasteczka/na wieś,

• Żal mu porzucić praktykę, ale ostatecznie decyduje się na ten krok,

• Wyjeżdżają do Yonville,

• Emma jest już wtedy w ciąży,

Część II

4. Życie w Yonville:

• Emma oczywiście nadal się nudzi, szuka czegoś co choć trochę przypominałoby jej świat z romansów,

• Pragnie mieć chłopca, bo on mógłby żyć wolno, kochać kogo by tylko zapragnął i mógłby podróżować,

• Rodzi dziewczynkę, Bertę, nie zajmuje się nią i oddaje mamce pod opiekę,

• spotyka na swojej drodze Leona Dupuis,

• odkrywa w nim bratnią duszę, spotykają się i rozmawiają godzinami,

• gdy jednak oboje zaczynają czuć do siebie coś więcej Emma się wycofuje i oddaje się całkowicie obowiązkom żony,

• Karol jest nią zachwycony i kompletnie nie podejrzewa co się dzieje,

• Leon jest zdezorientowany, wyjeżdża do Rouen, bywa też w Paryżu, prawie całkowicie zapominając o Emmie,

• Emma jeszcze mocniej kocha Leona na odległość, idealizuje go i cierpi z nudów, jest zawiedziona zwykłym, prowincjonalnym życiem,

• Czuje do swojego męża na zmianę obojętność i obrzydzenie,

• Kolejny raz przeżywa chorobę nerwową,

5. Pierwszy (prawdziwy) romans Emmy:

• pewnego dnia Emmę zauważa Rudolf Boulander i kobieta od razu wpada mu w oko,

• cynicznie kalkuluje sobie, że ją zdobędzie i od razu planuje tylko zabawić się mężatką i ją porzucić,

• mężczyzna wcześniej już robił podobne rzeczy, więc zna się na kobietach i wie co zrobić, by mu się oddała,

• rozpoczyna się długa sekwencja podchodów, gdzie Rudolf spotka Emmę i mówi zawsze to, co chciałaby usłyszeć,

• razem odbywają konną przejażdżkę do lasu, która kończy się ich pierwszym zbliżeniem,

• Rudolf nie czuje nic do kobiety, choć doskonale gra idealnego kochanka,

• Emma całkowicie oddaje się temu uczuciu, jest szczęśliwa iż odnalazła miłość i wierzy w szczerość uczuć partnera,

6. Nieudana operacja

• Karol w tym czasie dowiaduje się, iż zostałby sławnym lekarzem, gdyby udało mu się zoperować chorą nogę jednego z mieszkańców,

• Emma słysząc to bardzo namawia męża, chce by ten coś osiągnął,

• Karol ulega, chociaż nie czuje się na siłach,

• Przeprowadza operację, która jednak doprowadza do amputacji kończyny,

• Karol jest załamany, boi się że to koniec jego kariery i unika chorego, czuje, że zrobił mu okropną krzywdę,

• Emma zaczyna definitywnie gardzić mężem, od tego momentu nie jest w stanie wykrzesać z siebie żadnych pozytywnych uczuć do niego,

7. Romansu ciąg dalszy:

• Całkowicie oddaje się miłości do Rudolfa: wymyka się do niego nad ranem, piszą tajne listy, kobieta chce razem z nim uciec (prawdopodobnie porzucając swoje dziecko),

• Rudolfa męczy aż takie zaangażowanie,

• Chwilę przed planowaną ucieczką pisze do niej list, w którym zrywa i pisze, że wyjeżdża,

• Tak naprawdę jest to cyniczne zagranie, by pozbyć się kobiety,

• Emma jest kompletnie załamana, dla tego wyjazdu nawet trochę się zadłużyła u kupca Lehereux, myślała, że odnalazła miłość,

• Gdy zaczyna rozumieć swoją sytuację doznaje bardzo poważnej choroby, która przykuwa ją do łóżka na długie tygodnie,

• Karol pieczołowicie się nią opiekuje,

8. Drugi romans:

• Emma znów popada w apatię, w której nie pomaga jej ani wiara, ani dobroczynność,

• Zaniepokojony Karol zabiera ją do teatru do Rouen, gdzie spotkają Leona,

• Dawne uczucia natychmiast odżywają,

• Oboje są już dużo śmielsi i szybko uczucie przeradza się z platonicznego w bardziej fizyczne,

• Emma zaczyna kompletnie okłamywać Karola i w tych kłamstwach gubi się coraz mocniej,

• Pod pozorem lekcji muzyki wyjeżdża co tydzień do Rouen, gdzie wynajmują z Leonem pokój w hotelu, wydają ogromne ilości pieniędzy, kochają się i żyją ponad stan,

• kobieta niesamowicie zadłuża się u kupca Lehereux, który potrafi ją tak omotać, by wydawała ogromne kwoty za mało potrzebne przedmioty,

• Karol wciąż idealizuje żonę, po śmierci ojca pozostaje mu tylko matka, z którą kłuci się o Emmę,

• mężatka dominuje młodszego kochanka, mówi do niego ,,dziecko'', rządzi się, staje się nieznośna,

• Leon nie wie jak sobie z tym poradzić i nie przychodzi na spotkanie,

• W ten sposób kończy się ich romans,

• Emma dowiaduje się o ogromnych długach, które kupiec chce, by spłaciła natychmiast,

9. Zakończenie wątków:

• Pani Bovary szuka pomocy u każdego znajomego mężczyzny, jest bardzo zdesperowana,

• Nikt jednak nie pożycza jej takiej kwoty,

• W rozpaczy idzie do pobliskiej apteki, zażywa arszenik,

• Wraca do domu i, mimo starań Karola, kona bardzo długo,

• Emma umiera,

• Karol całkowicie oddaje się rozpaczy, mimo wszystko nadal idealizuje żonę,

• Gdy w końcu odnajduje jej listy od kochanków siada na ławce obok domu i umiera z żalu,

• Jego córka, Berta, zostaje oddana Babci.

Motywy na maturę:

Pani Bovary to świetny przykład lektury z motywem kobiety. Oczywiście znajdziecie kobiece bohaterki w innych książkach (Pan Tadeusz, Romeo i Julia czy Lalka), ale tych przykładów będą używali wszyscy. Jeżeli chcesz pokazać coś więcej to taki nieoczywisty wybór będzie doskonały. Jaka jest Emma? To kobieta poszukująca niedoścignionego ideału. Została wychowana w zakonie i życia uczyła się z romansów. To sprawiło, że w dorosłym życiu szukała kochanka idealnego i życia jak z wielkich opowieści. Niestety, robiła to zdradzając męża. Miała epizody zainteresowania domem i rodziną, ale zmieniały się one szybko w apatię i oddanie innym rozrywkom. Wciąż była znudzona, a żaden z jej romansów nie zagwarantował stałego szczęścia. Rudolf wykorzystał jej uczucia i porzucił, a Leon wycofał się w najgorszym momencie. To sprawiło, że Emma się zadłużyła i ostatecznie doszło do tragedii. Pani Bovary jest więc idealnym przykładem negatywnej wizji kobiety w literaturze.

Jeżeli motyw kobiety to przydałoby się także opisać mężczyzn. W powieści opisuje się nam szczególnie trzech: Karola Bovary, Leona Dupuis i Rudolfa Boulandera. Mąż Emmy to spokojny, łagodny człowiek. Ma z natury uległy charakter, więc przez całe życie znajduje się pod wpływem kobiet (matki, pierwszej żony i drugiej żony). Nie lubi wyzwań i nie ma ambicji. Idealizuje swoją żonę i bardzo kocha córeczkę. Umiera po śmierci Emmy, gdy uświadamia sobie, że żona go zdradzała. Leon to ideał kochanka. Jest piękny, wykształcony i oddaje się Emmie. Jego uczucia nie są jednak stałe – gdy wyjeżdża prawie o niej zapomina, a gdy kobieta ma problemy finansowe ucieka. Mógłby być tym jedynym dla Emmy, ale nie unosi ciężaru codzienności. Rudolf to typowy podrywacz. Wybiera sobie zamężną kobietę myśląc, że będzie łatwym kąskiem. Zdobywa ją czułymi słówkami i gestami, a później wykorzystuje jej uczucie. Nie kocha jej, jedynie pożąda. Gdy przestaje mu pasować taki stan rzeczy porzuca ją i później nie pomaga w kłopotach. Szybko zapomina o kobiecie. Są to więc całkowicie inni mężczyźni obrazujący różne męskie cechy.

Książka Flaubert'a realizuje również motyw wsi/ małego miasta. Bohaterowie całkowicie inaczej postrzegają te przestrzenie. Karol czuje się w Yonville wolny, tu odpoczywa i zawiązuje znajomości. Uwolniony spod szponów dominującej matki wiedze spokojne, wypełnione pracą życie. Emma natomiast niesamowicie się nudzi. Dla niej wieś to miejsce uwięzienia, nie ma tu rozrywek, wszystko jest tak samo beznadziejne. To nie jest idealny świat, o którym marzyła.